Gebouwd in 1876 door Jan Pietersz Witte. Zijn zoon Jacob met echtgenote Immetje Bakker waren de eerste bewoners. Vanaf 1924 woonde de familie Maas er. In 2010 vertrok de laatste van die familie, tante Gertrud, naar de Gollards. Er zal een nieuwe stolp gebouwd worden door Joost van Heerwaarden en Anneke Veenbaas.

    

Hoe oud is het gebouw?
Misschien gebouwd in 1876, maar op de kaart van 1859 staat al een blokje getekend, een voorloper van de stolp, of wellicht een boetje.

Jacob Witte en Immetje Bakker
Boerderijenboek: ‘Het boerderijtje zou zijn gebouwd in 1876 door Jan Pietersz Witte, voor zijn zoon Jacob Witte. Die was getrouwd met Immetje Dirks Bakker. In 1889 gingen ze naar het Nieuwhuis aan de Waalenburgerdijk.’

Dat kwam omdat ‘Jan Pietje’ in 1888 zijn onroerend goed moest verkopen. Gedichtenschrift van Reijer Witte:
Maar in 1888 toen werd de chaos
Chaos al te machtig
Toen werd de hele boel verkocht
Ik weet niet meer wat het toen op brogt
Maar het was een habe kras
De boere plaats viel onder de hamer ras
En ook Hermanshoef Vredelust Zandvrucht
Voor Notaris Westeberg een hele klucht
Dat zoo kwom, dan in de Texelsche Corant
Veelmeer als honderd bunde land
En ten slotte wert het bij gelijd
En kwam het in zijn geheel
Het zat in ’t minderjarigen deel
Broeder Jan die kocht toen Vreden lust
Met een mooie xxx was in lust
Hij kocht toen ook het Ketenland
Dat kon wel worden of gebrand
Aris van Bouwe kocht Hermans hoef
Die sneed ze lelijk of de loef
Sijb de makelaar Zandvrugt en de vijfhonder
Voor een habbe Kras wat ging het bedonder

De gang van zaken zoals in het Boerderijenboek verteld wordt niet gesteund door andere bronnen.
Texelse Geslachten geeft op bld. 251 het gezin van Jacob Witte en Immetje Bakker.
De eerste kinderen werden in Operen geboren, Theodorus in 1879, Anna in 1881, Johannes in 1882. Dat zou op Zandvrucht zijn geweest, dat ligt in de polder Operen. Het volgende zoontje Pieter werd geboren in Gerritsland in 1883. De rest van hun kinderen kwam ter wereld in Everstekoog tussen 1886 en 1894, Johanna, Jacob, Jacoba, Jacobus, Jacoba en Immetje.
Jannetje Spigt was dienstbode bij Jacob J. Witte en Immetje Bakker. Er was toen nog maar 1 kind. Jannetje werd geboren op 12-3-1862 en was ‘verwant’.
Jannetje kwam van B 44. Op 8 maart 1881 vertrok ze naar Landsmeer.

Nummerverandering
Vergadering B & W 23-10-1878. Notulen.
1 Missive van den Heer Controleur der Directe belastingen betreffende de slechte toestand van de nummering der huizen. De Voorzitter doet mededeeling dat de nummering der huizen, ten gevolge bijbouw en afbraak en ook dat de schapenboeten thans ook genummerd moeten zijn, noodzakelijk veranderd moet worden. Na eenige bespreking wordt besloten en aan de Secretaris opgedragen, dit in orde te doen brengen aan de verschillende dorpen.
Op 31 december 1879 werd het gezin van Jacob en Immetje overgeschreven van B 363 naar Mient 524.
Dit betrof dus een nummerverandering en geen verhuizing.
B 363 = B 524 is Zandvrucht in Operen. Daar woonden ze dan in 1883 niet meer, tenzij de Ambtenaar der Burgerlijke Stand zich vergist heeft en niet geweten heeft dat Zandvrucht niet in het Gerritsland ligt.

Verhuisd
In 1888 woonden Jacob en Immetje zeker niet meer op Zandvrucht. In 1889 woonden ze volgens de verschillende Bewonerslijsten op K 5 of K 6, dat is in de Everste Koog, waar ze dan al sinds zeker 1885 woonden.
Bewonerslijst Wijk K ‘± 1879’ Bij de W staan Witte Jan Pz, Jan Jz, Frans, IJsbrand, Gerrit en Jacob Jz
Een andere lijst van ‘voor 1899’ plaatst Jacob Jz Witte op huisnummer 6, tussen Cornelis Bouwens Bakker en Dirk Cornelis Bakker op 7. Op 8 stond Kors Eelman, die woonde toen op Flora.
In 1889 was het volgens Wil Braam zijn gegevens K 15.

Pieter Koorn en Aaltje de Jager
Boerderijenboek: Sijbrand Pietersz Keyser kocht het boerderijtje met 0.67.14 ha land voor 398 gulden. Hij verhuurde het aan Pieter Jacobsz Koorn en Aaltje Pieters de Jager. Pieter was geboren op het boerderijtje aan de Grensweg, Dennenrust. Hun dochter Martje, genoemd naar zijn moeder, werd geboren op 3-5-1888. Aaltje overleed op Zandvrucht in 1891, zij was 31 jaar oud.
Burgerlijke Stand
Burg boek betreffend 1879/1899 bld. 463 Westermient 524
Deel II bld 234 werkman B 618 B 253 c
Koog 1879/1899 bld. 67
1883 arbeider
Hieruit blijkt dat Pieter en Aaltje gewoond hebben op nummer 524, Zandvrucht.

Pieter Koorn en Fokeltje Kooiman
Boerderijenboek: Fokeltje Dirks Kooiman, weduwe van Hendrik Cornelisz Bruin, werd er huishoudster na de dood van Aaltje, en in 1893 vrouw des huizes. Zij was geboren in 1860.
Fokeltje en Pieter kregen twee zoons, Jacob op 7-12-1994 en Dirk op 3-3-1902.
Burgerlijke Stand
Op het familieblad van Pieter Koorn en Fokeltje Kooiman in boek deel VII, bld 69, stonden deze huisnummers: H 22, 33a en 32 (alle drie doorgestreept) en B 177d (doorgestreept) en B 222. B 177 is in de Waalderstraat. Er staat ook nog B 222, wellicht kwam Fokeltje daar vandaan, of gingen ze daar samen heen.
Het is hieruit volgend zeker dat Pieter niet met Fokeltje op Zandvrucht heeft gewoond.

Wie er tussen 1891 en 1906 wel hebben gewoond is onbekend. Allen bij een toevallige ontdekking in de vele familiekaarten die in het Archief aanwezig zijn, zou die vraag beantwoord kunnen worden.

In 1906 verkreeg Catharina Johanna Sijbrands Keijser uit de boedel van haar vader dit boerderijtje.
Zij verhuurde het aan Gerrit Jacobsz Schrama.

Gerrit Schrama en Anna Knijn

Dirk Maas en Trijn Mulder
Dirk Maas kocht de boerderij in 1924 van juffrouw Keijser. Het was een soort van woningruil, want Schrama ging naar het Ruige Landje, als huurder.
Land huren. Perceeltjes van RK kerk

Stamboom Maas nr. 637. Dirk Jansz Maas (27-12-1873 tot 26-9-1944)
trouwde op 17-5-1898 met Catharina Mulder, geboren op 1-2-1877, gestorven op 13-5-1955, dochter van Willem Hendriksz Mulder en Antje Jacobs Dijt
Kinderen
754. Jannetje 7-3-1899 tot 15-8-1935 Nieuwendam (hart)
755. Willem 29-6-1900 tot 17-5-1973 Oosterend, bij zijn zuster Dora (oud)
756. Jan 28-2-1902 tot 21-11-1977 Zandvrucht (hart)
757. Anna 29-4-1903 tot 23-6-1963 Thuis op de boerderij, Smitsweg (hart)
758. Aagje 2-7-1904 tot x-5-1990 Sint Jan, Den Burg (hart)
759. Jacob 8-8-1905 tot 26-7-1981 Thuis, Atalanta, Rozendijk (hart)
760. Hendrik 24-2-1907 tot 24-6-1948 Ziekenhuis Den Helder (tetanus)
761. Dirk 29-8-1908 tot x-5-1990 Ziekenhuis Den Helder (ouderdom)
762. Pieter 28-5-1910 tot x-5-2000 Ziekenhuis Alkmaar (ouderdom)
763. Catharina 16-3-1912 tot 13-6-1985 Australië (kanker)
764 Marie Johanna 15-8-1913 tot 5-12-1939 Nieuwendam (kraambed)
765. Klaas (Nic) 31-12-1914 tot 15-9-1983 Ziekenhuis DenHelder (bloedvaten)
766. Cornelis 3-6-1917 tot 8-5-1990 Den Burg, Schoorwal (hart)
767. Johanna 6-3-1919 tot x-x-20xx
768. Dora 10-10-1920 tot 1989 Oosterend, bij haar zoon Simon (hart)

Pieterskoog
In 1930 kocht Dirk Maas het Pieterskoogje van Grietje Simons Smit van de Hogerstraat.

Indeling Zandvrucht
Woongedeelte aan de westkant en zuidkant. Stal noord en oost.
Er was een lemen muur, die bij latere verbouwingen is weggehaald.

Geleidelijk gingen de kinderen Maas uit huis, ze trouwden en begonnen voor zichzelf. Jan, Hein en Cor bleven het langst bij moeder.
Hein was de boer. Toen die in 1948 plotseling stierf kwam Reijer Bakker het boerenbedrijf doen. Jan ging liever naar het strand, Cor wilde timmeren. Ze zouden het boerenwerk wel kunnen doen, maar deden dat liever niet.

In 1952 werd eindelijk het eigendom van Zandvrucht geregeld, Jan werd eigenaar, hij betaalde zijn broers en zusters een bedrag van xx uit.

Moeder Maas naar Anne.
Jan en Reijer als vrijgezellen samenwonend in het oude woonhuis.

Cor Maas en Mies Diemer
Trouwplannen, woningnood
Op de stal aan de oostkant werd een keuken en woonkamertje getimmerd en de slaapkamer en bovenverdieping opgeknapt door Cor, zodat hij op 15 april 1950 met zijn Mies kon trouwen.
Irene werd daar 11 maanden later geboren. Stenen van de varkensstal onder het bed. Ze was het eerste kind dat daar werd geboren sinds Jaap Schrama in 19xx. Monica kwam 2 jaar en 9 maanden later.
In 1956/57 werd het nieuwe huis op het Pieterskoogje gebouwd.

Jan Maas en Gertrud Drach
Jan had tenslotte toch een bruid op het strand gevonden. Hij trok in 1957 met haar in het huis dat Cor gemaakt had en woonde er tot zijn dood in 1975. Gertrud bleef daar wonen, zij ging in 2010 naar de Gollards.

Reijer Bakker en Sietske van der Hoek
trouwden in 1963. Zij woonden aan de westkant tot ze naar het Jan Dirksz Oord gingen, waar hij al snel overleed.
RB (1916-19xx)
Na enige tijd leegstand van het deel van Reijer en Sietske, nadenken, enz verkocht Gertrud het boerderijtje aan Joost van Heerwaarden, op voorwaarde dat zij er mocht blijven wonen zolang ze wilde.

Joost van Heerwaarden en Anneke Veenbaas
Eerst woonden ze in het huis aan de westkant. Afbreken van Zandvrucht in 2011 en bouwen van nieuwe stolp in 2012.

Dagboek Irene Maas
19-4-2011: Ook over de sloop van Zandvrucht. Daarvan stuurde Monica mij vanmorgen een fotoreportage, het was gebeurd op de 15e, precies op de trouwdag van onze ouders in 1950. Die mail kon ik meteen naar Tineke en naar diverse andere belangstellende familieleden doorsturen.

29-5-2011: Mail naar Wil Braam over de mogelijke bewoners van Zandvrucht. Vanaf 1890 waren het huurders, dus is het moeilijk te bepalen wie daar gewoond hebben. Van Zandvrucht rest nu alleen een kale plek in het gras. De berg puin is weg, het zand onder het gebouw is spierwit.

Archiefgegevens gezocht samen met Wil Braam in de boeken van de Burgerlijke stand (op familienaam, niet op huis) en in het Straatnamenboek van Cor Rey.