Jacob Maas


Jacob (1905-1981), geboren op nummer H 188 St. Jozef aan de Westerweg.


Getrouwd in 1932 met Marretje Bakker (1910-1988) uit Oudeschild.



Ouwe Meijert Bakker van Hoog Koog zei dat Jaap beter Willem had moeten heten, want Willem Mulder was ook blond met krullen. Jaap leek erg op zijn grootvader. Willem had die goed gekend.



Piet Maas: Naar school: Anne, Aag, Jaap, Hein, Dirk, Piet, gingen samen, lopend. Ze liepen recht over het land van het Ruige Landje tot halverwege de Smitsweg. Met mooi weer dwars over de slootjes. Tegenover Operen liepen ze over het landpaadje achter Rozenburg.


Kwajongens. Aten uit de natuur. Zuring kan je koken als spinazie, dat namen ze mee naar huis voor moeder. Jaap zei: Wat 't alderbeste is, dan moet er een kikker overheen piesen. Kikker zoeken en er overheen laten springen.


Jaap zei over het eten dat ze mee naar school kregen: 's Ochtends bij koppiestied eten zoveel als je lust, middags zoveel als je heb, en zorgen dat je niks overhoud, anders denkt moeder dat je ziek bent.


Kinderen bleven op school over. In oorlog 14-18 was er broodschaarste. Jaap, Hein, Dirk en Piet kwamen tussen 12 en 2 thuis eten en liepen dan weer naar Den Burg. Je had alweer honger als je terug op school was.


Ome Jaap vertelde dat achter St. Jozeph een ijsbaan was.



JUTTEN EN STROPEN


De Veldwachter zat Jan, Jaap en Hein in het donker achterna in het Botgras. De weg had aan weerskanten een heining met prikkeldraad. Zij sprongen erover. Achtervolger kwijt.



Ben Hoogenbosch: Jutten? Vader is wel te jutten geweest samen met de Mazen, Jaap en Jan.


Zaagden alle stempels eraf. Timmerman zei: moet je nooit meer doen want daar wordt het hout korter van.


Vader Hoogenbosch ging met Jaap en Jan te stropen in de Biesbosch. Politie er achteraan om ze staande te houden. Aan het eind rechts is de tuinwal, Jaap sprong net opzij, de agent dook voorover er overheen. Ze hebben hem daar nooit meer gezien.



Piet Maas: Ome Jaap had kou gevat bij het stenen afbikken bij de verbrande Elizabethhoeve, 1922. Was 17 jaar, longontsteking, natte pleuris, bediend, in ziekenhuis. Daardoor had hij zo'n piepstem. Jaap moest naar Den Helder om daar geopereerd te worden aan long vol etter. Barre winter, vroor dat het kraakte. Ziekenauto kon niet mee vanwege het ijs. Op de gang gestaan en in Den Helder verder vervoerd.



Jongelingenvereniging. Daar waren Jaap, Hein en Dirk bij. Je leerde er nog wat, zoals handvaardigheid. Licht in huis kwam van petroleumlamp. Houtsnijden was moeilijk met dat licht. Ome Jaap ging naar Oudeschild, voor tante Mar, maar ook kon hij daar houtsnijden bij elektrisch licht. Piet heeft van Jaap kapstok en theeblad (nu bij Irene).



Familie Puiman in Nieuwendam, tante Aagje, ome Jacob en de neven en nichten- Jaap is daar verscheidene keren te logeren geweest (als vriend van jonge Klaas). Ze gingen met ouwe Klaas op het Directiebootje van Scheepvaart Maatschappij, personeel van wal naar schepen brengen. Later deed Klaas jr. dat. Ze woonden op Nieuwendammerdijk 144a, onder de dijk.



ATALANTA


Toen Jaap het huis bouwde kwam de gemeente of de burgemeester bidden en smeken of hij dat land tussen hem en Sunrise er ook bij wou nemen voor [weinig] per m2. Gedaan, al had hij het niet nodig.



Raadsvergadering 1932 2-4 De heer Jac. Maas Dz, landarbeider, wonende aan de Duinweg, heeft een aanvraag ingediend om f 2700 voorschot ingevolge de Landarbeiders Wet te bekomen voor een plaatsje aldaar. Het GB stelt de raad voor zijn medewerking te verleenen.



6-4-1932 Texelsche Courant


Uit verslag van Gemeenteraadsvergadering:


Aanvrage van Jacob Maas Dz. om een voorschot ingevolge de Landarbeiderswet.


De 26-j. landarbeider Jac. Maas Dz., Duinweg, vraagt f 2700 voorschot voor een plaatsje aldaar. Hij kocht, ingeval toekenning van dit voorschot, reeds 5047 vk. M lichte zandgrond, oud bouwland, in Gerritsland aan de Duinweg van de heer W. Bakker Mz voor f 400,-


De bouw van een woning met schuurtje zal f 2700 kosten.


Aanvrager is een bekwaam werkman en zal binnenkort huwen met mej. Maartje Bakker Gd., Oudeschild. Hij voldoet aan de eischen door de wet gesteld, waarom B en W voorstellen de gevraagde medewerking te verleenen.


Dhr. De Graaf: Ik had graag beter grond. Hoogstwaarschijnlijk voelt hij er zich best op zijn gemak. Ik hoop dat hij een Texelaar zal worden in de beste zin van het woord.-


Dhr. Lap: Ik hoorde van Maas, dat het land door goede bewerking eenige jaren een zeer goede oogst gaf. Ik vertrouw, dat hij er voor bollenteelt en andere tuinbouw er zeer veel genoegen van zal beleven. Volgaarne geef ik mijn toestemming.- Aangenomen zonder hoofdelijke stemming.



Trouwfoto van Jaap en Mar. Zittend op stoelen Gerrit Bakker, Dirk Maas, Trijn Mulder en Jannie Mulder.



12-10-1932 Dankbetuiging in TC Jaap en Mar voor de vele blijken van belangstelling bij ons huwelijk ondervonden. Duinweg, October 1932



Ben Halsema: Ploegen voor Pen van de Oranjeboom. Gelijk het bollenlandje van ome Jaap en het land van ome Henk Bakker ook geploegd en voor Willem van Meijert.


Ben ploegde voor hem, ook wel voor Cor op het Pieterskoogje, met paarden.



Martha Bremer: Over Maas: ze hebben wat afgesjouwd. Weinig contact, vanwege katholiek en hervormd zijn. Jaap Maas kwam met groente bij Jan en Grietje Drijver in de Marel. Via de vogels, daar wist Jaap veel van.



Ben Halsema: Nu schiet hem toch een bijnaam te binnen: Jaap de Knetter. Ome Jaap liet zulke verschrikkelijke winden, dan stond hij de sloot te maaien en dan ging het poet!- en even later weer poet! Hij at veel bonen.


Bij overlijden van Jaap Hoogenbosch was hij drager, met ome Jaap: "Ben, hij 's nogal zweer, hoor" met piepstem. Dat ging toen nog met burenhulp.



Riet Smit: tante Mar zei: "Daar komen die Slamannen weer". Agatha Bakker ging toch eens kijken, maar het waren heel gewone mensen (zus van Mar was met Slaman getrouwd).



OORLOG


Corrie: In de oorlog kwam Jaap of Cor 's nachts aan de deur. Piet: Cor was overdag, op de terugweg uit Duitsland. Ze woonden Stationsstraat 46, rechts van de steeg.


Jaap kwam uit Scheveningen. Eerste trein uit Den Haag, stond al vroeg voor de deur. Hij had de reu van de Ortskommandant gecastreerd, die liep steeds bij zijn loopse hondje. Het bloedspoor in de sneeuw van Atalanta naar Texla wees de dader aan. Het gebeurde in het voorjaar van 1944, op 11 maart. Een maand later kwam hij levend terug.



Meester Broere: We hebben hem nog behoorlijk geknepen toen ome Jaap werd gearresteerd. Hij deed ook het een en ander voor het verzet, en als ze hem zouden ondervragen wist je niet hoe dat af zou lopen!



Wat voort hondje Jaap en Mar toen hadden is niet bekend, later was daar Bullebassie, een beest dat eruit zag zoals hij heette. Hij zat bij het eten aan tafel, maar als er bij Veeger lammetjes waren vrat hij de moederkoeken op en rolde door de stront. Dat zeiden ze maar niet tegen tante Mar.



Dagboek Piet Bremer: 6-4-1945. V. Vannacht door moeder een paar maal wakker, omdat die ver geschiet bij Texla of ergens anders hoorde, en bang was dat ze schapen stalen. Als ik luisterde, hoorde ik telkens niets, en had er lak aan.


's Morgens kwam de hele kerkgang van Jaap en Mar (12 ½ jaar getrouwd) weer terug, al vroeg, want niemand mocht Den Burg in. Ze riepen dat de Moffen weg gingen, terwijl allen blijven moesten waar ze waren. Hoe ze dat konden weten, mocht Joost weten.


Wat later vertelde Nel Bakker dat de Russen in opstand waren en de Moffen overmeesterd hadden. Ze hadden die gevangen en er lagen er ook dood in de straten, terwijl overal Russische wachten stonden. Ik vond het te idioot om het te geloven, en Nel ook, zodat we heel wat lol maakten.



STAATSBOSBEHEER


In de wijde omtrek van het Ruige Landje aan de Rozendijk zaagden de jongens van Maas de onderste takken van de bomen. Zo hadden ze aanmaakhout, gecombineerd met het hout dat ze van het strand aanvoerden. De bomen werden mooi recht.


De regelmatige vloeibare bemesting bevorderde ook de groei, want het was niet de bedoeling dat iedereen alles op het pleetje deed.



Windsingels van loofhout rond de dennenbossen. Windgaten door open stukken. Beginnen met tuinwal om de aanplant luwte te geven. Kosten 30 tot 50 cent per meter, als de zoden gestoken kunnen worden bij de plaats waar de tuinwal moet komen gestoken kunnen worden. De heer Maas (Cor) vertelde echter dat zijn broers, die in 1931 de tuinwal op het Botgras hebben gezet, hiervoor slechts 18- 20 cent per meter kregen, terwijl aan bovenstaande voorwaarde was voldaan.


Compost en kunstmest. Beplant met Zwarte Els, Witte populier, Vlier, Meidoorn, Esdoorn, Iep, Berk, Eik, en Es. Ertussen Sitkasparren. Meidoorns meteen achter de tuinwal als eerste windvang.



Ze werkten bij de Staat als er 's winters weinig werk was. Jaap kwam vast bij de Staat.



Datum aanstelling bosarbeiders


HC Bakker -, WJ Bakker 1-4-1966, J Boon 1-11-1957, AC Boon 1-7-1962,


JK Bremer 1-12-1966, J Durieux 1-5-1949- 1-12-1979, M. Eelman 1-8-1961,


GW de Graaf 1-3-1971, J v Groenigen 1-9-1970, JA Helsloot 1-7-1946,


J Hopman 1-1-1970, GJ Kalis 1-4-1959, JJ Kalis 1-12-1956, C Kok 1-11-1957,


P Kok 1-5-1949, A Kuik 15-2-1958, J Kuik -, Joh Maas 1-4-1950,


W Pranger 1-9-1960, MC Stoepker 1-11-1961, C Visser 1-11-1960,


D vd Vliet 27-4-1961, W Visser 1-3-1961, F vd Wal 1-1-1971, JG Witte 1-1-1970,


JC Zijm 1-3-1966, Jac Maas 1-7-1947- 1-9-1970


Bij zijn pensionering kreeg Jaap niet de gebruikelijke leunstoel, maar een elektrische heggeschaar om de ligusterhagen in zijn voortuin mee te knippen.



Als ome Jaap in het bos aan het blessen was en hij vond een konijnenhol, dan kon hij makkelijk even een klemmetje zetten. Jaap bepaald welke bomen eruit gingen bij een dunning.



Met Wim Visser te meeuweneieren rapen in de Meeuwenkolonie in de Westerduinen, met een stok om de oudervogels van zich af te slaan.



Meeuweneieren schudden en rapen.


Die verkochten ze aan de bakkers. In 46/47 36.000 eieren geraapt, de meeste naar Engeland.


Willem: altijd stok mee, meeuwen zijn felle krengen. Stok doormidden gevlogen, bloed op m'n kop. Behoorlijk gewond, en ik niet alleen. Gast die ook met excursie mee was, moest met de auto naar huis worden gebracht.



Solexdagje met Piet Kok, Dirk v.d. Vliet, Cobus Helsloot, x, Ome Jaap, Jantie Maas



Ze gingen, vooral in de tijd van boswachter Mantje, met de Staat op reis, boven met de solex, alleen de mannen, soms met een bus met de echtgenotes mee, zoals naar Schiphol. Mar en Jaap staan 4e en 5e van links.



VOGELWACHTER



Als het nestje te ver van het pad was, bracht Jaap het voorzichtig over naar een plek meer in beeld voor zijn gasten. Je moest bij de rondleidingen wel iets kunnen laten zien.


Reijer Dijker: Jaap Maas gaf nooit iets bijzonders door. Een bepaald soort eend broedde hier al 3 jaar voordat de boswachter het ontdekte. Nooit wat zeggen is het beste voor de natuur.





Tiny Smit: Ome Jaap had zelf geen kinderen. Hij was wel gek op mij, wou haar wel hebben als kind en Nel ook. Nel en Tiny wilden wel naar Jaap, maar niet naar Mar. "Als het echt moet gaan we samen".



Mazen waren sterk, grof en flink gebouwd. Gerard Witte ging te zichten met ome Jaap, maar hield het niet vol, de hele dag door dat harde werk. Jaap werkte de hele dag door.


Bollen overschieten met een vork, de hele dag hetzelfde werk, over het land kruipen.


Mazen hadden nooit last van hun rug.



Ben Hoogenbosch: Rijksdaalder de man voor sneeuwruimen, dat had Jaap Maas geregeld. Ben staat zelf ook achteraan op die foto, naast Jaap.



Witte van de Bontekoe: Vaak gingen ze zondagmiddags naar Riek en Willem, kaarten tot 's avonds half 11. De jongens gingen daarna nog even bij de koeien kieken. Ook bij ome Jaap Maas en Mar, kaarten, gezellig.



TUIN


Ome Jaap had wit zand in de tuin. Hij wilde dat wel voor zijn nichtjes (Smit) opscheppen, maar voor elk kruiwagentje wit zand moesten ze een met zwart zand terug brengen.



Atalanta rond 1970



Jaap had een boomgaard, aardbeien en bessenstuiken en een moestuin, daar was hij veel mee bezig. Het overschot van de opbrengst werd verkocht aan vaste klanten.


Texel 24 Juli 1977 Brief aan Trien en Theo in Australië


De grootste drukte in de tuin is voorbij, aardbeien en bessenpluk is afgelopen, aardbeien hebben best gegeven, rode bessen minder als vorig jaar en zwarte bessen hebben we helemaal niet. Door de zware nachtvorst met Pasen is alles bevroren, ze zijn nergens. Voor de rest staat alles er goed bij. We hebben vandaag voor het eerst van de spercieboontjes gegeten, ook wel wat later als in andere jaren.



1972 Willem, Door, Jaap en Mar op het bankje voor huis



Jan Bakker had de eierverzameling van ome Jaap gekregen, in kist van gejut hout (staat al jaren op de linnenkast van Stuartstr. 105 Alkmaar sinds Jan ging verhuizen). Jan was de lievelingsneef van tante Mar.


Ome Jaap, zichtend in de haver achter het Pieterskoogje, vond een kwartelei, dat in de verzameling werd opgenomen. Kees Roselaar had er nog een gehoord voor er bollen stonden: kwik me dit kwik me dat, roept die vogel.



Pro rooms was Mar, anti rooms was Mies, dat was niet gezellig. Jammer voor ome Jaap, die miste de aanloop van buurkinderen. Mar zei Mies geen gedag, ze negeerde de kinderen ook. Wij moesten duidelijk zeggen: Dag tante Mar. Mar kon het met meer mensen niet vinden, ze kwam ook weinig bij haar broer Jan Bakker.



Tante Mar ging door met schoonmaken als er bezoek was. Ze was zo skoon, ze deed de buitenmuren met een borstel.


Later was ze wel aardig, met de katten Jaap en Mar, die ze voor Monica in huis liet opgroeien. Tegen die tijd was het juiste geloof minder belangrijk geworden. Mar schreef daarover op 24-7-1977 aan Trien en Theo in Australië: 'Vanmiddag gaan we naar Den Burg naar Monica van Cor. Die hebben laatst een paar jonge poesjes van ons gehad en kwamen vragen om vanmiddag te komen kijken'.



Later, op 13 december schreef ze: 'Eerst heel veel dank voor de felicitatie en foto's bij ons 45 jarig Huwelijksfeest. We hebben een mooie dag gehad. Om 4 uur H. Mis in de kapel, we wilden er zo mijn mogelijk ruchtbaarheid aan geven en er een onderonsje van maken. Daarna koffie en een broodmaaltijd in 'Tubantia' met de naaste familie en een paar goede buren en 's avonds wat nichtjes en neven waar we steeds contact mee hebben. Er waren er die elkaar helemaal niet kende en aan ons vroegen hoe komt die er nou bij en ook die elkaar in jaren niet gezien hadden. De buren hadden een erepoort gezet met een groot bord er in Hier vieren man en vrouw 45 jaar huwelijkstrouw en toen wist meteen de hele buurt het en hebben [we] later nog vele bekende aan huis gehad. Mies en Cor hadden ook afgezegd en hebben later ook hier een avond geweest al met al een mooie herinnering'.


'Jaap heeft een spinnewiel voor zijn Sinterklaas gehad. Met de lange winteravonden verveelt hij zich. TV is de meeste dagen niets aan en lezen houd hij niet van. Eerst had hij een oud spinnewiel van buurvrouw Bremer om het te proberen, maar hij kon het niet goed trappen, alles zat zo los, dus dat werd niks. Toen heb ik hem zo ver gekregen dat hij naar het Zwarte Schaap ging en er een uitgezocht dat hij goed kan trappen. Heb vandaag 6 knotten gewassen en hij heeft wat om handen'.


Voor Jan Bakker breide ze truien van door Jaap gesponnen wol.



Ome Jaap was dood. Het gebeurde op een middag terwijl Mar in Den Helder op ziekenbezoek was geweest. Toen hij niet binnenkwam voor het avondeten ging ze hem zoeken en vond hem op het pleetje in de tuin. Daar zat hij nog niet erg lang, een uur ervoor had hij nog met klanten gepraat, er was niets aan hem te merken geweest.


Dirk Bakker moest netten over de framboos doen bij tante Mar. "Jaap deed het zus en zo". Dirk zei: "Jaap moet het maar uitzoeken". We zijn er nooit meer geweest.


Slaman is er mooi mee.


Johannes Hendrikus Slaman (1895-1970) getrouwd in 1923 met Maria Bakker (1897-1966).



Mar zat de laatste jaren in St. Jan, was ziek, had al een nare hoest toen ze nog thuis woonde.



Atalanta werd in 1986 verkocht aan Henk van Wijk


Henk tegen Irene: Je vader vroeg: ben jij wel katholiek? Nee, doopsgezind. Cor: Ik weet niet of dat wel goed gaat dan (Jaap en Maar waren bijzonder katholiek).


Ome Jaap had achterin de tuin prikkeldraad en hokjes, een fazanten-vangstelsel, ook een circuit om konijnen te vangen. In de schuur lagen 50 klemmen en een complete set stropersspullen.


Cor: Ik wist wel dat hij af en toe een konijntje stroopte, maar niet hoe hij dat deed. Cor haalde ze bij De Grave (hij mocht zelf niet stropen van zijn vrouw).



Erfenis van tante Mar


Annie de Grave: Mar had haar broer Jan niets laten erven. Jan Bakker zei: "Ik wist niet dat ze zo'n hekel aan me had". Maar daar ging het niet om- het ging om zijn vrouw, haar schoonzuster. Als Jan krijgt, krijgt Aag dubbel, zei Mar.



Notaris Bosman rekende uit dat de nalatenschap van tante Mar meer dan f 250.000 beliep.


De helft was voor de heer en mevrouw C. Slaman-van Uden.


W. Slaman, G. Slaman, D. Slaman, M. Slaman J.C. Slaman en E. Slaman kregen elk 1/24e


A. Bakker-Maas, C. Maas, D. Maas, P. Maas, J. Schuurman-Maas en G. Maas-Drach 1/44e


R. Storm-van Sambeek, N. Witte-Smit, D. Smit-Smit, R. Smit 1/44e



Antje Zutphen- Huisman had eens het Mariabeeld van tante Mar opgeknapt. Die was daar erg blij mee. Na Mars dood kwam Jan Slaman dat brengen als aandenken.



Terug naar de vorige bladzij