Guurtje Kikkert


Dochter van Adriaan Paulusz Kikkert (1827-1864) en Trijntje Jans Bakker (1826-1858).
Zij had een broer Jan (1852-1931) en 3 zusjes die als klein kind gestorven waren. Twee daarvan stierven in hetzelfde jaar als hun moeder, eerst de kinderen, de moeder als laatste. Dat was een groot verdriet voor de achterblijvers, maar ook een groot probleem. Wie moest het gezin verzorgen? Misschien heeft Adriaan een meid of huishoudster kunnen nemen. Het kan ook zijn dat hij meteen op hulp van de familie aangewezen is geweest.
Toen hij zelf ook stierf is Guurtje bij de zus van haar moeder in huis gekomen. Waarschijnlijk is Jan door vaders familie opgenomen. Van de familie van hun vader waren in 1874 nog drie ooms in leven, Jan, Pieter en Nanning.
Dat is geen slechte regeling, als het bij de tante goed wonen is. Dat lijkt hier niet het geval geweest te zijn, gezien de brieven die Burgemeester Loman schreef.

Een niet zeer benijdenswaardig leven
Brief van Burgemeester Loman
2-12-1874 ’s ochtends Aan den Heer Officier van Justitie te Alkmaar
Dat gisteren avond omstreeks half 6 uur alhier aan den Burg een meisje van 23 jaar in een regenbak achter het huis is verdronken. Aangezien de opening van de regenbak zeer naauw was en de emmer zich op de straat naast de mond van de bak bevond, houdt men het er algemeen voor, dat aan zelfmoord moet worden gedacht en zulks te meer, daar het meisje voor luttele dagen minder vrolijk was dan vroeger, en nog al eens onaangenaamheden schijnt te hebben gehad met hare tante bij wie zij aan huis was. Aan misdaad valt overigens niet te denken.

2-1-1874 ’s avonds Aan den Heer Officier van Justitie te Alkmaar
Inzake het overlijden van Guurtje Kikkert, waarover ik UEd hedenmorgen heb geschreven. Het visum repertum van Doctor Ensing zal ik UEdAcht ten spoedigste overzenden. Verschillende personen die de overledene kort vóór het overlijden hebben gesproken zijn gehoord, zonder dat dit tot eenige opheldering van de geheimzinnige gebeurtenis heeft geleid. Intusschen schijnt de algemene gedachte te zijn, dat Guurtje Kikkert een niet zeer benijdenswaardig leven heeft gehad bij hare tante, die haar soms nogal hard kon toespreken, terwijl zij in den laatsten dagen minder opgeruimd schijnt te zijn geweest dan vroeger.

7-12-1874 Aan den Heer Officier van Justitie te Alkmaar
Bij deze aantebieden het Visum repertum opgemaakt xxxx van Guurtje Kikkert door den Heer J. Ensing, Medisch Doctor alhier.

Dominee Jakob Huizinga 5 December 1874. Des voormiddags ter begrafenis (met Vrendenberg) van Guurtje Adriaans Kikkert, inwonende bij haar tante Antje Bakker. Aldaar Jan Jansz Bakker c.s., J. Zuidewind, P. Kikkert enz. Men houdt het er wel voor dat zij zich door den naauwen mond van den regenbak zal hebben gedrongen waarin zij l.l. dingsdagavond is verdronken gevonden. Men spreekt ervan alsof er eene liefdesgeschiedenis in het spel was, dat echter ook weer wordt tegengesproken.

De moeder van Guurtje was Trijntje Bakker. Zij was het derde kind van die naam in het gezin van haar ouders, Jan Jansz Bakker (1802-1887) en Grietje Koorn (1800-1833).
Antje Bakker was haar jongere zus, de enige tante van Guurtje. Vijf jaar na de dood van Grietje hertrouwde vader Jan met Dirkje Bakker (1810-1840), die overleed 3 weken na de geboorte van haar zoontje Dirk, het halfbroertje van Antje. Nu bleef Jan Bakker ongetrouwd tot in 1857, toen hij trouwde met de meid Nantje Knol. Er was sprake van ‘moeten trouwen’, maar het eerst kind van Nantje kwam pas in 1859. Misschien had ze een miskraam. Zij kreeg twee kinderen, Jan (1859) en Trijntje (1882-1882).

Onaangename tante
Antje Jans Bakker was geen vriendelijke vrouw. Zij kwam in de aantekeningen van Huizinga uitsluitend negatief in beeld, boos op haar vader die hertrouwde met de meid, jaloers op haar broer, met ruzie gescheiden van haar echtgenoot.

Huizinga 25 October 1857. [De vader van Dirk en Antje Bakker] Jan Jansz Bakker helaas, moet trouwen met zijn meid! [Nantje Cornelis Knol]
15 Juny 1858. Antje Bakker speekt veel van over de droevige geschiedenis van het huwelijk van haar vader, waartegen zij zich zeer vijandig toont. Ik zocht haar tot zachteren zin te brengen.

Antje Bakker toonde zich erg jaloers op haar broer:
14 Mei 1869. Bij Antje Bakker, vrouw van Klaas Langeveld. Deze is zeer bitter tegen haar vader en vooral diens vrouw “die buffel, die ongelikte beer”, enz enz, want zij had niets van hem, hij schonk alle voordeelen aan haar broeder Dirk. Zij kwam er dan ook hoogst zeldzaam en zij kwamen bij haar aan huis geheel niet. Zij troostte zich ermede dat zij het buiten hen redden kon. Ik zocht haar tevergeefs tot zachter gezindheden te stemmen.

Klaas Pietersz Langeveld (1829-1871) en Antje Bakker hadden geen kinderen. Zij hertrouwde met Klaas Ponger.

Huizinga 16 April 1874. Klaas Ponger zal morgen intekenen met Antje Jans Bakker, hoogst ongunstige verwachting van dit huwelijk.

Huizinga 28 Augustus 1874. Bij Antje Bakker en Klaas Ponger, zijn dochter Catharina verjaart, is daar nu uit Nieuwendam gelogeerd, aldaar Siets Ponger en vrouw. Gesprek over industrie en Industriële Zaanlandsche Tentoonstelling, Oudheidkunde.

Huizinga 17 January 1875. Bij P. Kalf en vrouw. Zij verhalen van Ponger en vrouw. Antje is nu voorgoed van haar man af, met wien zij verleden voorjaar trouwde. Hij, in gemeenschap van goederen getrouwd, beheert nu haar bezittingen en geeft haar 6 of 8 gulden per week, onder voorwaarde dat zij niet tot hem wederkeert. Hij heeft trouwens zijn woonhuis geledigd en te huur gezet. Hij moet zeer gierig zijn, zijn vrouw mishandeld hebben, enz. Van haar wordt echter ook niet veel goeds gezegd.

Er zijn van deze mensen geen nakomelingen in leven. Antje Bakker had geen kinderen, haar halfbroer Dirk was de man van het echtpaar met 16 kindertjes, die allemaal na een paar maanden dood gingen.
Guurtje Kikkert haar broer Jan was de enige van haar gezin die trouwde. Hij deed dat met Neeltje Zuidewind van Zuidhaffel. Ze kregen 4 kinderen, Adriaan, Jacoba Guurtje, Trijntje en Jannette, allemaal geboren op Texel. Slechts een van hen werd volwassen. Zij is in 1905 met haar ouders naar Den Helder vertrokken.



Home